Studium Generale: Piet Hagen: De revolutie van Pieter Jelles Troelstra

Studium Generale: Piet Hagen: De revolutie van Pieter Jelles Troelstra

Dit evenement is al geweest

Fryslân leverde Nederland zowel revolutionaire als antirevolutionaire politici.

SDAP-voorman Troelstra beweerde dat de Friese volksdichter Piter Jelles en de revolutionaire politicus uit hetzelfde hout gesneden waren. In 1918 culmineren ‘Liet en libben’ van Troelstra in zijn raadselachtige revolutiepoging. Pieter Sjoerds Gerbrandy komt uit Sneek naar Den Haag om de monarchie en de democratie te verdedigen. Had de idealist zich vergist? 

Piet Hagen (1942) publiceerde onder andere 'Journalisten in Nederland, een persgeschiedenis in portretten' (2002) en 'Politicus uit hartstocht, biografie van Pieter Jelles Troelstra' (2010). In april verschijnt van hem 'Koloniale oorlogen in Indonesië (1510-1975), vijf eeuwen verzet tegen vreemde overheersing'.

Studium Generale: Revolutie in Fryslân?
Kijken we naar het wereldgebeuren dan wonen we hier in een oord van welvaart, vrede en rust. Grote omwentelingen lijken niet goed te passen in het Nederlandse klimaat. Toch heeft ons land wel degelijk grote omwentelingen gekend.
De staatsgreep van de Patriotten in 1787 was een heuse revolutie, met een tegenregering in Franeker. Deze mislukte, maar twee jaar later slaagde een vergelijkbare revolutie in Frankrijk wel, en in 1795 werd het Franse programma van de revolutie hier alsnog geïntroduceerd. Er volgde en roerige periode waarin vele bestuursvormen elkaar in snel tempo opvolgden.
Een revolutionaire beweging van 1848 die in heel Europa tot belangrijke hervormingen zou leiden liet in onze provincie nauwelijks sporen na. Maar toch werd het Nederlandse staatsbestel in de jaren die volgden ingrijpend hervormd.
In 1918 spoelde opnieuw een golf van revolutie over Europa. De keizers van Duitsland en Oostenrijk en de Tsaar van Rusland verloren hun troon. Waarom zou deze revolutie aan Nederland voorbijgaan, zo vroeg Pieter Jelles Troelstra zich luidop af, en velen met hem. Hij was de leider van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij, maar in zijn partij was men niet klaar voor een revolutie en die ging aan Nederland voorbij. Troelstra heeft de gevolgen van zijn ondoordachte uitspraak nog lang moeten dragen.
In de jaren zestig veranderde het culturele klimaat in Nederland drastisch. Voortaan domineerden de jongeren met popmuziek, lang haar en andere normen op het gebied van seksualiteit. Het leek een culturele revolutie, maar of dat ook zo was is maar de vraag.
De werkgroep Studium Generale wil een drietal lezingen aan deze omwentelingen wijden. Drie deskundige inleiders zullen elk één van deze omwentelingen belichten.

Op 6 maart spreekt Yme Kuiper over de Friese patriotten in de jaren 1780, en op 20 maart is het woord aan Huub Mous over de culturele revolutie in de jaren zestig in Friesland.