Lunchlezing Yftinus van Popta

Lunchlezing Yftinus van Popta

Dit evenement is al geweest

De lezing van Yftinus van Popta richt zich op het ontstaan van de Zuiderzee, ruim duizend jaar geleden. Wat zijn de gevolgen daarvan? Dorpen verdronken, land verdween en de scheepvaart en handel bloeide op. Hoe gingen onze voorouders daarmee om?

Nederland is een waar waterland: al eeuwenlang zijn landschap en bewoners verbonden met het water, soms liefdevol, soms vol van angst en vaak met ontzag. Dat alles komt samen in het maritieme hart van Nederland: het Zuiderzeegebied. Stormvloeden zorgden daar in de middeleeuwen voor het verlies van land en nederzettingen (land werd zee), maar creëerden ook nieuwe maritieme handelsroutes die op termijn voor welvaart en voorspoed zouden zorgen. Eeuwenlang was de Zuiderzee daardoor het maritieme knooppunt van Nederland: vele duizenden schepen hadden deze binnenzee nodig om hun bestemming in Nederland te bereiken. Ze kwamen daar echter lang niet allemaal aan, want het gevaar lag altijd op de loer. Ondiep vaarwater, zandbanken en plotselinge weersveranderingen zorgden voor vele scheepsrampen. Niet voor niets is Flevoland dan ook het grootste scheepskerkhof op land ter wereld: tot nu toe zijn ruim 450 scheepswrakken in de voormalige zeebodem aangetroffen.

Deze lezing volgt de uitkomsten van nieuw maritiem archeologisch onderzoek dat zich enerzijds richt op de veranderingen in het landschap (land werd zee) en anderzijds op de gebeurtenissen die op zee plaatsvonden (scheepsrampen). Zo zal eerst aangetoond worden hoe het Zuiderzeegebied transformeerde van een onontgonnen en onbewoond veengebied naar open zee, waarbij nagenoeg alle resten van tussentijdse ontginning, landbewerking en bewoning werden opgeruimd. Boeren, handelaren, heren en uiteindelijk ook vissers leerden daarin omgaan met het water.

Daarnaast is er aandacht voor de vele scheepswrakken van Flevoland. Van veel wrakken zijn alleen objectieve gegevens bekend zoals het scheepstype en de ondergangsperiode, waardoor het vrij statische houten constructies blijven. Dat neemt niet weg dat achter ieder wrak een persoonlijk verhaal schuilgaat van een ramp en leed. Om dat te kunnen achterhalen, moet allereerst de identiteit (naam) van het wrak en de opvarenden worden vastgesteld, wat veelal onmogelijk blijkt te zijn. Lukt het wel, dan ontstaat een zeer levendig en persoonlijk verhaal van hetgeen zich ooit op het water afspeelde. Tijdens deze lezing zal zo’n verhaal (met een duidelijk Friese connectie) aangehaald worden.